Biblioteca Dixital Hispánica
Consultar Biblioteca Digital Hispánica
A Biblioteca Dixital Hispánica é a biblioteca dixital da Biblioteca Nacional de España. Proporciona acceso libre e gratuíto a miles de documentos dixitalizados, entre os que se contan libros impresos entre os séculos XV e XX, manuscritos, debuxos, gravados, folletos, carteis, fotografías, mapas, atlas, partituras, prensa histórica e gravacións sonoras.
Créase en 2008 e os obxectivos de Biblioteca Dixital Hispánica son:
- Difundir o patrimonio cultural español á vez que se garante a protección e salvagarda da nosa herdanza cultural.
- Cumprir o compromiso adquirido coa Unión Europea de contribuír en a creación da futura Biblioteca Dixital Europea que ofrecerá un acceso único e multilingüe a través de Internet aos fondos das institucións culturais europeas.
- Constituírse nunha ferramenta fundamental para fomentar a investigación sobre a nosa cultura, ao facilitar a consulta dos fondos dixitalizados aos estudiosos e hispanistas de todo o mundo sen ter que desprazarse a Madrid.
- Ofrecer unha canle de cooperación ao resto de bibliotecas españolas e latinoamericanas.
Datos históricos:
Foi inicialmente cofinanciada por REDE.es, entidade pública empresarial do Ministerio de Industria, Comercio e Turismo. Posteriormente, o convenio asinado coa empresa Telefónica sería o impulso e apoio financeiro definitivo para o lanzamento do gran proxecto de dixitalización masiva e sistemática da BNE.
No momento da súa presentación, en xaneiro de 2008, contou cunhas 10.000 obras, seleccionadas por expertos en distintas materias como representativas do patrimonio bibliográfico e documental custodiado pola BNE. Hoxe en día xa incorpora máis de 222.000 títulos (xaneiro de 2020), de todas as temáticas e tipos documentais, dispoñibles para todos, e desde calquera lugar.
A dixitalización da BDH
A dixitalización sistemática é hoxe, máis que un proxecto, un proceso que afecta a case todos os Departamentos e Áreas da Biblioteca.
A día de hoxe as tarefas implicadas desde que se decide que se vai a dixitalizar ata que finalmente está accesible no portal incorporáronse de modo case pleno en todas as rutinas dos diferentes Servizos da Biblioteca.
O fluxo de traballo necesario para a dixitalización de miles de páxinas cada día se ha ido definindo e axustando desde o comezo do proxecto. Supuxo un esforzo de coordinación transversal e xestión organizacional sen precedentes, así como o establecemento e continua mellora de estándares de calidade na selección de materiais e na arquitectura técnica que guíen todo o proceso.
A grandes liñas, este proceso comprende:
- selección de materiais, de acordo con distintos criterios;
- selección do exemplar máis adecuado para a dixitalización, de novo segundo diferentes principios de conservación e idoneidade;
- revisión da catalogación, para adecuala a estándares actuais;
- dixitalización e xeración de másteres e derivados, e control de calidade de metadatos e imaxes;
- carga no xestor de obxectos dixitais, indexación no motor de procura do portal e incorporación á interface de Biblioteca Dixital Hispánica;
- marcado automático en Symphony, o sistema de xestión bibliotecaria da Biblioteca, que realiza a ligazón entre o rexistro bibliográfico no catálogo e o documento dixitalizado en Biblioteca Dixital Hispánica.
Unha vez no portal, os documentos organízanse de acordo a tres métodos de acceso fundamentais, ademais das tradicionais procuras sinxela e avanzada:
- Acceso temático, de acordo con a estrutura da Clasificación Decimal Universal,
- Por tipo de material,
- Coleccións destacadas, pola súa relevancia, interese, atractivo ou importancia.
Estatísticas de uso
Desde o seu lanzamento en 2008, cada vez máis usuarios contan con Biblioteca Dixital Hispánica como recurso para a consulta e recuperación de patrimonio dixitalizado da Biblioteca Nacional de España.
Cunha media para o ano 2020 de unhas 158.000 visitas ao mes, e duns 105.200 usuarios mensuais, a análise das procuras, navegación e en definitiva, da experiencia dos nosos usuarios na interface, permítennos avaliar e mellorar a ferramenta día a día.
Algúns datos de uso de BDH relativos aos últimos anos (fonte: Google Analytics):
| Títulos dispoñibles no portal (Maio, 2021): | |
|---|---|
| Monografías impresas | 92.234 |
| Manuscritos | 24.863 |
| Debuxos, Gravados e Fotografías | 46.612 |
| Partituras | 31.280 |
| Material cartográfico | 12.032 |
| Rexistros sonoros | 20.122 |
| Prensa e revistas | 2.033 |
Proxectos de colaboración
A Biblioteca Dixital Hispánica, de acordo con os obxectivos que a guían, desenvolve e xestiona actividades de cooperación tanto no ámbito nacional como internacional.
Desde 2008, foron numerosos os acordos e proxectos de colaboración con institucións públicas e privadas (universidades, fundacións, asociacións profesionais, etc.). Algunhas das iniciativas que seguen vixentes na actualidade:
Cooperación nacional
Hispana
Directorio e recolector de coleccións dixitais do Ministerio de Educación, Cultura e Deporte. Integra as coleccións de arquivos, bibliotecas e museos, e entre elas, a colección dixital de Biblioteca Dixital Hispánica.
Bubok
Servizo de impresión baixo demanda. Permite encargar e comprar copias impresas dalgunhas das obras máis relevantes e atractivas da Biblioteca Dixital Hispánica, directamente desde o portal.
Casa do Libro
Algunhas obras emblemáticas de Biblioteca Dixital Hispánica xa están dispoñibles de maneira libre e gratuíta na web de Casa do Libro e nas aplicacións de lectura TAGUS.
Libros interactivos
Grazas á colaboración con Telefónica, O Quixote en 2010 e os Códices Madrid de Leonardo dá Vinci en 2012 convertéronse en interactivos. Inclúen, ademais da versión dixital das obras, numerosos materiais e funcionalidades multimedia.
BNEscolar
BNEscolar é a proposta da Biblioteca Nacional de España, en colaboración con Rede.es, para impulsar a presenza e uso do patrimonio da Biblioteca no ensino e a aprendizaxe escolar.
O proxecto supón a creación dunha plataforma de servizos e recursos que aproveitan a tecnoloxía, as novas narrativas dixitais e colaborativas e as necesidades dos actuais currículos escolares, para levar á aula o patrimonio documental e a reflexión sobre a importancia da preservación da memoria histórica e cultural.
Cooperación internacional
Europeana
Punto de acceso único a millóns de recursos dixitais de arquivos, museos, bibliotecas e outras institucións culturais de toda Europa. É na actualidade o proxecto máis importante para a difusión do patrimonio cultural dixital europeo.
Biblioteca Dixital Mundial
Impulsada pola Unesco, reúne e proporciona acceso a contidos dixitais emblemáticos e representativos de culturas de todo o mundo. Inclúe algunhas das obras máis notables de Biblioteca Dixital Hispánica.
Biblioteca Dixital do Patrimonio Iberoamericano (BDPI)
Integra nun mesmo portal recursos dixitais de bibliotecas nacionais iberoamericanas (integrantes de ABINIA). Inclúe materiais de todo tipo, accesibles desde un portal multilingüe deseñado e desenvolvido pola Biblioteca Nacional de España, coordinadora do proxecto.
Documentos / Enlaces de interese