Marrazkiak

BNEren Marrazki-funtsa herrialdeko garrantzitsuenetako bat da, bai beren kalitateagatik, bai lanen bolumenagatik. Espainiar eskolako marrazkien artean, aipatzekoak dira, besteak beste, honako artista hauen jatorrizko lanak: El Greco, Velázquez, Alonso Cano, Murillo, Goya, Alenza y Fortuny, baita azken abangoardietako artistenak ere.

Marrazki italiar eta portugaldarren eredu garrantzitsuak daude, baita eskola frantziarreko, alemaniarreko, flandestarreko eta holandarreko lan hautatu batzuk ere.

Marrazkiak

Espainiako Liburutegi Nazionalak marrazki-bilduma garrantzitsu eta zabala du, nazioarteko marrazketa-bilduma nagusietako bat, alegia. Bilduma hori denboraren poderioz eratua da, etengabe hazten ari den elementu bizia; erosketen, trukeen eta iristen diren dohaintzen bidez ari dira aberasten funts horiek, eta marrazkiak denboran zehar izan duen bilakaera ezagutaraztea dute xede.

Isidoro Rosell (1868-1878) Estanpen Aretoko lehen arduradunak egindako lanari esker, Errege Liburutegitik zetozen bildumetan sakabanatutako material grafikoa bereizi zen, eta, hala, Estanpen Areto sortu berrian osaturiko bilduma propio bat sortu zuen. Hantxe bildu zuten Estatuak Valentín Carderera bildumagileari 1867. urtean egindako erosketa. Bilduma sortu berria aberasteko, lagungarri izan zen estanpa bikoiztuak beste bildumagile batzuekin trukatu izana, hala nola Manuel Castellano margolari eta bildumagilearekin.

1899an beste hainbat marrazki ere bildu zituzten: José de Madrazok eratutako bildumatik eratorritako 1.000 ale baino gehiago –hil zenean, oinordekoen artean banatu zituen–.

Urte horietan guztietan marrazkiak eskuratzen jarraitu zuten, eta, Rosellen ordezko Angel Mª de Barciaren kudeaketa-garaian, dohaintza nabarmenak eskuratu zituzten, zeinak Barciak berak Artxibo, Liburutegi eta Museoen Aldizkarian islatzen baitzituen –horien artean, nabarmentzekoak dira Rafael Moleón eta Rogelio Egusquizarenak–.

1904an, Eugenio Izquierdoren gai ez-botanikoei buruzko marrazkiak sartu ziren Liburutegian, zeinak Natur Zientzien Museoko liburutegian baitzeuzkan gorderik.

Apurka-apurka, bildumaren mamia aberasten ari zen, eta ondorengo liburuzain arduradunak etengabe eta gogotik saiatu ziren bilduma elikatzen eta areagotzen.

Gerra Zibilaren ondoren, Artelanak Bahitzeko eta Berreskuratzeko Batzarretik zetozen marrazkiak sartu ziren, jabeek erreklamatu ez zituztenak, eta 1951n Henriette Nigrin andreak, Mariano Fortuny Madrazoren alarguna, hainbat marrazki eman zituen dohaintzan: haietako batzuk bereak ziren eta beste asko, berriz, aita zenarenak (Mariano Fortuny Marsal).

XX. mendearen bigarren erdian, askotariko lanak erosten jarraitu zuten: Cervantesen lanetako marrazkiak eta artista garaikideenak, bai eta 1936ko eta 1937ko udalekuetan izan ziren haurrenak ere. Gainera, Afrikako Atal deseginaren funts grafikoa ere jaso zen, joan den mendeko 40ko eta 50eko hamarkadetako komikietako marrazki originalak erosi zituzten eta dohaintzek ere indar handia hartu zuten. Azken horien artean, nabarmentzekoak dira Antonio Fernández Albak eta Secundino Zuazok emandako funts garrantzitsuak –arkitekturako milaka plano eta marrazkiz osatuak–, eta Chumy Chumez, Peridis, Forges eta tankera horretako umorista grafikoek emandako lan mardulak.

Funtsak

Liburutegi Nazionalaren jatorrizko marrazkien bilduma Marrazkien eta Grabatuen Zerbitzuan dago gordeta, eta herrialde osoko bildumarik garrantzitsuenetako bat da, bai bere funtsen kalitateagatik, bai kopuruagatik. Guztira 80.000 obra baino gehiago daude bilduta, hasi XV. mendetik eta gaur egunera artekoak.

Espainiar eskolako marrazkien artean, gailentzekoak dira artista hauen jatorrizko lanak, besteak beste: El Greco, Velázquez, Alonso Cano, Murillo, Claudio Coello, Paret, Salvador Carmona, Ventura Rodríguez, Villanueva, Goya, Alenza eta Fortuny, baita horiekin batera jasota dauden azken abangoardietako artistenak ere, hala nola hauenak: José Caballero, Julio González, Vázquez Díaz, Benjamín Palencia, Manolo Millares, Eusebio Sempere, etab.

XVI. mendetik XIX. mendera bitarteko marrazki italiarraren eredu ugarien artean, artista hauen lanak gailentzen dira, besteak beste: Vincenzo Casale, Arcimboldo, Aniello Falcone, Guido Reni, Bernini, Luca Giordano, Giambattista Tiepolo, Piranesi eta Maratti. Marrazki portugaldarrei dagokienez, Liburutegi Nazionaleko Marrazki eta Grabatuen Zerbitzuan maisulan bat dago, XVI. mendekoa, De Aetatibus Mundi Imagines izenburukoa (Francisco de Holanda). Azkenik, ordezkaritza handiagoa duten eskola horiekin batera, Frantziako marrazkien bildumatxo bat (Claudio de Lorena, Charles de la Traverse…), eta Alemania, Flandes eta Holandako marrazkien eredu batzuk daude.

ildumak askotariko gaiak barne hartzen ditu. Erlijioarekin lotutako gaiak gailentzen diren arren, aipatzekoa da arkitektura eta apaingarri irudien funts baliotsu bat dagoela, XVI. mendetik gaur egunera artekoa; bestalde, aipatzekoak dira gai mitologikoak, historikoak, genero eszenak, akademiak, erretratuak, ikuspegiak eta paisaiak, literatura-lanetarako ilustrazioak, komikiak, altzariak, bitxiak, zilarrezko elementuak, zezenketekin lotutako lanak, etab.

Era berean, barietate teknikoari esker, marrazkian erabilitako baliabide guztien trazadura egin daiteke, hala nola luma, arkatz beltza, ur-kolorea edo odol-arkatza, baina baita ordenagailu bidezko marrazkiak ere.

Marrazki-bilduma garrantzitsu honen kontserbazioaren mugarrietako bat Barciak 1906an argitaratutako katalogoa da (Catálogo de la colección de dibujos originales de la Biblioteca Nacional; Liburutegi Nazionaleko marrazki originalen bildumaren katalogoa). Nazioartean gaur egun ere baliatzen da katalogo hori, eta eskolaka eta egileka antolatutako 10.000 marrazki baino gehiagoren deskribapena jasotzen du. Barciak egindako gerturatze-lana –kasu askotan atribuzio eta datazioekin, gainera– zehaztasun miresgarriz egina da, kontuan harturik une hartan ziren baliabideak eta bitartekoak.

Enrique Lafuente Ferrarik (1930-1942) zuzenduta, Estanpa eta Arte Ederren Ataletako funtsei buruzko artikuluak argitaratzen hasi ziren, eta, era berean, erakusketak antolatzen eta katalogoak editatzen ere bai. Hedapen-lan horrek indarrean jarraitu du gaur egun arte, eta haietako batzuk Internet bidez eskura daitezke. Horretaz gainera, funtsak berregituratu ziren eta lana antolatu zen katalogazioa egiteko; horrek Barciaren katalogoan azaldutako marrazkien inbentario formala ekarri zuen.

XX. mendearen erdian, Barciaren katalogoan ageri ez ziren beste hainbat milaka marrazki bildu ziren inbentarioan, Barciaren gehikuntzak izendapenarekin (AB, gaztelaniazko siglen arabera). Hala, une hartan ziren marrazki guztien argazkiak osatu ziren, eta gaur egun ere publikoaren eskura jarraitzen dute Goya aretoan.

Hodeian

Funtsen katalogazioak indarrean den nazioarteko araudia betetzen du, Marc21 formatuaren arabera finkatutako ISBD katalogazio-arauei jarraikiz. 1980ko hamarkadaz geroztik, funtsen katalogo automatizatua prestatzeko lan egin da. Etengabe hazten ari den katalogo bat da, funtsak prozesatzen diren heinean areagotzen dena; halaber, etengabe ari da eguneratzen, erabiltzaileek eta adituek egindako ekarpenei esker.

Gainera, 12.000 marrazki digitalizatu baino gehiago ditu; horietatik % 88 funts zaharraren parte dira. Jabari publikokoa da. Liburutegi Hispaniko Digitalaren bidez eskura daitezke, bilaketa tradizional baten bidez edo bildumaka.
Espainiako Liburutegi Nazionalaren beste proiektu berrienetako bat Web Espainiarraren Artxibategia da, zeinaren bidez Interneten gaztelaniaz den ondare dokumentala bildu nahi baita. Erreminta horretatik, Arte Ederretako bilduma espezializatu batera jo daiteke; bertan, artisten orriak eta obrak topa daitezke, bilduman batutako garaian bezalaxe eskuratuz.

Marrazkien hedapena egiteko baliatzen ari den beste erreminta bat Second Canvas aplikazioa da, zeinarekin Espainiako Liburutegi Nazionalaren maisu-lanak zabaldu nahi baitira. Lan horien artean daude, besteak beste, hainbat marrazki bereizmen handian, haien xehetasunen, egilearen eta testuinguruaren gaineko iruzkinekin.

Hori guztia dela eta, bilduma hau iturri ordainezina da, ez marrazketa aztertzeko bakarrik, baizik eta artearen, ilustrazioaren edo paperaren historia lantzeko ere bai

Subcolecciones

Subcolecciones
[Proyecto para reforzar el fuste de la torre de la catedral de Salamanca]
Arkitekturako marrazkiak

Egindako marrazkiak ageri dira arkitektoak, italiako eta espainiako multzo batzuk edo frantziar garrantzitsuenak

Cabeza de muchacha
Espainiako marrazkiak

30 Obra xvi. mendetik gaur egun a 000

Demonio
Italiar marrazketa

1.900 Baino gehiago marrazkiak, xv. mendetik xx. mendearen erdialdera arte.

Dos apóstoles
Erlijio-marrazkiak

Batez ere XIX. mendea baino lehenagoko marrazkiak