Historia da colección

A Biblioteca Nacional de España custodia e pon a disposición dos cidadáns a colección nacional, constituída polas obras impresas en España que a biblioteca recibiu en virtude das leis de propiedade intelectual e depósito legal, e que foi incrementado mediante compra, troco ou donativo, de acordo cos criterios establecidos ao longo da súa historia para o desenvolvemento das coleccións.

A excepción dos documentos raros ou especialmente valiosos (manuscritos, incunables, debuxos, gravados, fotografías, partituras), que se conservan en depósitos especiais, a maior parte dos impresos se conserva no Depósito Xeral e se ofrece no Salón Xeral de Lectura, situado no centro do edificio de Recoletos.

Tanto os exemplares destinados á conservación e o préstamo coma a maior parte dos libros impresos despois de 1986 consérvanse no segundo depósito da Biblioteca Nacional de España, situado na sede de Alcalá de Henares.

Os fondos

O Depósito Xeral de Recoletos alberga ao redor de 1.900.000 volumes de monografías, entre os que, ademais da produción bibliográfica española, se encontran os libros estranxeiros ingresados mediante compra, xunto cunha gran cantidade de impresos europeos dos séculos XVIII e XIX procedentes de coleccións reais, nobiliarias e de ordes relixiosas.

No século XIX incorporáronse á colección da Biblioteca Nacional valiosas bibliotecas: fondos procedentes dos ministerios da Gobernación, de Instrución Pública, de Fomento e de Ultramar, dos conventos madrileños e doutros organismos suprimidos pola desamortización, así como gran parte da Biblioteca das Cortes, ao que cómpre sumar obras turcas, árabes e armenias do fondo de D. Antonio López de Córdoba e obras procedentes das bibliotecas dos duques de Osuna, Uceda e del Infantado e da biblioteca do arabista Pascual de Gayangos. Parte destas coleccións consérvase no Depósito Xeral. Moitos exemplares conservan valiosas encadernacións de época con superlibros ou marcas de propiedade que identifican os seus propietarios. Ex libris e notas manuscritas permiten, así mesmo, reconstruír a historia de exemplares e coleccións.

Ao longo do século XX, algúns legados conformarían, durante períodos concretos, as denominadas "Seccións Especiais", constituíndo un bo exemplo destas as descritas a continuación:

A Sección de Hispanoamérica, creada en 1949 coa intención de reunir os impresos españois e os ingresos por compra relativos a Hispanoamérica, e máis especificamente ao período colonial, entre os que destaca unha notable colección de impresos mexicanos e filipinos.
A colección García Figueras, especializada en África colonial, á que se uniría a biblioteca da antiga Dirección Xeral de Marrocos e Colonias.
A biblioteca reunida por Eduardo Comín Colomer, doada á Biblioteca Nacional pola súa viúva, composta por máis de 20.000 documentos relativos á historia contemporánea de España, na que predominan os fondos referentes á Guerra Civil, fondos que durante o período da contenda a biblioteca non puido continuar ingresando polo procedemento habitual.
A colección de literatura infantil reunida por Isabel Niño, que formou unha sección especializada á que se unirían as obras de literatura infantil e xuvenil recibidas por Depósito legal.
A antiga sección de Varios, á súa vez, reúne folletos dos séculos XIX e XX e é complemento da colección reservada de Varios Especiales.
Entre os libros escritos noutras linguas ou escrituras, son notables as coleccións de impresos hebreos e árabes, así como os impresos en caracteres cirílicos. Parte importante destas coleccións consérvase nos depósitos de Manuscritos e Impresos reservados.