Transmisores de mensaxes escritas
Felicitacións, papeis de carta, orlas caligráficas, facturas e cartas comerciais e cartóns postais pertencentes á colección de Ephemera da BNE cumpren o seu papel como medio de transmisión dunha mensaxe escrita.
1. Felicitacións
A mediados do século XIX xorde no mundo das representacións gráficas unha modalidade de impreso estreitamente relacionada con diversas actividades sociais. No ámbito das relacións da vida familiar e social burguesa xeneralízase o uso dunha serie de elementos impresos para lembrar as datas sinaladas: felicitacións de todo tipo chegan no día da onomástica ou do aniversario, nas datas de Nadal ou Ano Novo, o día dos namorados e tantas outras festas. A BNE conta cunha destacada representación de cartóns de felicitación cunha coidada elaboración e presentación en diferentes formatos dunha folla, dípticos e atractivos desplegables estampados en cromolitografía. A maior parte son españolas pero hai tamén cartóns ingleses, alemás e francesas. Sitúanse nun período que abarca desde 1880 a 1950.
Paralelamente e tamén no século XIX esténdese a práctica de entregar pequenos cartóns impresos por parte de aprendices, carteiros, modistas, botóns, panadeiros, electricistas, serenos, ou repartidores de xornais co dobre propósito de felicitar o Nadal aos seus clientes e conseguir un "extra" para as Festas. As case cincocentas felicitacións de Nadal de traballadores de distintos oficios adquírese no ano 1994 e pertence a un período cronolóxico entre 1880 e 1960 que permite coñecer a evolución estética desta peculiar forma de felicitación xa desaparecida.
2. Papeis de cartas e orlas caligráficas
Este tipo de escritos eran propiciados nas escolas como traballos escolares dos nenos dirixidos aos seus familiares para que puidesen ver a súa evolución na escritura. Son felicitacións en verso realizadas por nenos en idade escolar e destinadas a persoas da contorna familiar con motivo da súa onomástica ou polas festas do Nadal. A práctica de enviar este tipo de cartas ilustradas dirixidas a familiares esténdese desde as últimas décadas do século XIX ata mediados do século XX. A BNE inicia esta colección coa compra dunha pequena representación de corenta cartas ilustradas no ano 2006 que se incrementa con adquisicións posteriores.
3. Facturas e cartas comerciais
Esta colección recolle a documentación xerada polas actividades comerciais desenvolvidas en España entre 1880 e 1960 nos distintos sectores da economía. Adquirida en 2006 trátase dun mostrario de correspondencia comercial de gran interese pola variedade de fábricas, industrias e empresas españolas de todo tipo: alimentos, bebidas, indumentaria, tecidos e complementos, produtos de hixiene e perfumaría, mobles, xoiaría e bixutaría, hoteis, transportes, maquinaria agrícola, materiais de construción, produtos químicos e farmacéuticos, altos fornos, artes gráficas e publicidade, etc.
As cartas comerciais e facturas ofrecen información sobre as existencias do propietario, os servizos proporcionados e especialmente os prezos. Tanto o contido como o encabezamento permiten coñecer cuestións relativas a temas financeiros, hábitos de consumo e evolución da linguaxe comercial. Nun principio as ilustracións de facturas e encabezamentos de cartas estampábanse en ferros de metal e posteriormente a finais do século XIX e principios do XX a cor incorpórase a estes documentos por medio da litografía e técnicas fotomecánicas.
4. Cartóns postais
A partir de 1892 en España prodúcese o desenvolvemento industrial e comercial do cartón postal que leva á aparición de talleres especializados na súa edición. En 1996 a colección de Ephemera inaugura o apartado de cartóns postais coa adquisición por compra de vinte e cinco series de cartóns postais cunha diversidade iconográfica nas que destacan aquelas utilizadas como soporte publicitario de bebidas, automóbiles e produtos de beleza ou as series ilustradas con figuras femininas de estilo “Art Nouveau” pero a colección tamén inclúe caricaturas e sátira política, escenas históricas, escenas de baños, signos do zodíaco, representación do catro estaciones, etc. Consideradas como cartóns postais artísticas algunhas presentan composicións de artistas de principios do século XX tan recoñecidos como Ramón Casas, Alexandre de Riquer, Miguel Utrillo, Luís Labarta, José Cusachs, José Triadó e Apel·lles Mestres. Desde esta primeira compra a colección de postais incrementouse de forma considerable con posteriores adquisicións tanto por compra como doazóns.