Árabe

O fondo de manuscritos en escrituras árabes da BNE é o segundo do noso país en importancia, tras a biblioteca do Real Mosteiro del Escorial, polo número de pezas que recolle.

Dentro do fondo, a maioría das obras están escritas en lingua árabe, pero tamén hai manuscritos aljamiados (isto é, escritos en castelán antigo pero con caracteres árabes), manuscritos turcos e manuscritos persas. Moitos carecen de información sobre a data de produción, pero unha gran parte foron producidos entre os séculos XV e XIX. Desde o punto de vista histórico, os máis significativos probablemente sexan os manuscritos producidos en España durante o século XV, como testemuño da cultura da poboación morisca da época.

Canto á temática, esta é principalmente de carácter relixioso e xurídico, aínda que tamén hai obras de filosofía, lingüística, astronomía, música, medicamento e obras de creación literaria.

A procedencia das pezas é variada. A máis significativa, polo número de manuscritos que achega, é a compra realizada cara a 1860, por unha delegación do goberno español en Marrocos. Entre as procedencias de bibliotecas privadas, destacan a do cardeal Zelada, a do duque de Osuna e Infantado ou a de Serafín Estébanez Calderón. Tamén se fixo algunha compra recente como este Corán do século XII adquirido nunha poxa de Christie´s en 1990.

Grego

O fondo grego componse de preto de 365 manuscritos, descritos en boa medida por Juan de Iriarte, ilustre bibliotecario no s. XVIII da Real Biblioteca. Unha parte importante deste fondo procede da biblioteca de Constantino Láscaris (1434-1501), erudito bizantino emigrado a Italia no s. XV e fundador dunha prestixiosa escola en Mesina (Sicilia). O groso da biblioteca de Constantino Láscaris consérvase, na Biblioteca Nacional. ao formar parte da colección do duque de Uceda, vicerrei de Sicilia, ao ser a súa biblioteca incautada por Felipe V tras a guerra de Secesión.

O Papiro de Ezequiel, redactado en grego, é o manuscrito máis antigo que se conserva na institución. Son 20 páxinas datadas entre os séculos II e III e pertencen ao primeiro códice coñecido do Antigo Testamento grego.

Aínda que permanece en depósito na BNE desde 1983, o Papiro de Ezequiel forma parte da colección Papyri Matritenses da Fundación Pastor de Estudos Clásicos, constituída por 348 papiros exipcios redactados en grego e en copto, que foron escritos entre os séculos II a. C. e VII d. C.

Hebreo

No caso da colección da BNE a maior parte dos 46 manuscritos que a forman incorporáronse á mesma en data tardía e moitos foron copiados fóra da Península. No seu maior parte proceden de conventos ou outras institucións da Igrexa desamortizadas; só seis códices proceden de compras a particulares e do oito restantes descoñécese a procedencia. Os máis numerosos son os procedentes da catedral de Toledo e do convento de San Martín de Madrid.

Os procedentes de Toledo (21 códices en total), fóra dunha biblia, formaban parte da colección persoal do cardeal Francisco Javier Zelada, que foi bibliotecario da Biblioteca Vaticana, polo que moitos son de factura italiana.

Da colección de dezanove códices hebreos reunida polo bibliotecario e hebraísta Martín Sarmiento no convento de San Martín de Madrid só sete ou oito consérvanse na BNE, quizá debido aos sucesivos traslados sufridos ata chegar á sede actual de Recoletos. 

Do convento de Sto. Tomás de Ávila, pola súa banda, procede o manuscrito que hoxe en día leva a signatura Vitr/26/6, unha magnífica biblia.

A pesar deste reducido número, é notable a variedade de formatos e contido dos manuscritos hebreos na BNE. Como é de esperar, varios dos exemplares conteñen a Biblia hebrea ou partes da mesma. Tamén hai un grupo de sete manuscritos (Mss/5480-5485) destinados a guiar a oración persoal. Trátase de maḥzorim segundo o rito dos xudeus de Roma, a excepción de o  Mss/5480, de orixe askenazi.

Ademais dos textos bíblicos son abundantes os comentarios rabínicos aos mesmos, así como obras gramaticales traducións de obras filosóficas e científicas