Arquivo da Xunta Facultativa de Arquivos, Bibliotecas e Museos
Historia do Arquivo da Xunta Facultativa
A Xunta Facultativa foi creada por Real decreto do Ministerio de Fomento do 17 de xullo de 1858, e denominouse nun principio Xunta Superior Directiva de Arquivos, Bibliotecas e Museos.
O Real decreto do 5 de xullo de 1871 cambia o seu nome polo de Xunta Consultiva de Arquivos, Bibliotecas e Museos. A denominación de Xunta Facultativa de Arquivos, Bibliotecas e Museos foille conferida polo Real decreto do 16 de abril de 1875. A Xunta foi obxecto de regulación en múltiples ocasións ao longo da súa existencia, que se prolonga ata 1936, pero as súas atribucións esenciais apenas variaron. As súas principais funcións foron:
- Cumprir os trámites que o Goberno lle pedise sobre o establecemento e clasificación dos Arquivos, Bibliotecas e Museos do Reino, e sobre o réxime máis conveniente para cada un deles.
- Propoñer o establecemento, incorporación e clasificación dos Arquivos, Bibliotecas e Museos que deban ser servidos polos funcionarios do Corpo Facultativo de Arquiveiros, Bibliotecarios e Arqueólogos.
- Redactar os programas para os premios que se establezan.
- Propoñer os regulamentos xerais do Corpo Facultativo de Arquiveiros, Bibliotecarios e Arqueólogos, os especiais dos establecementos e as instrucións para os traballos facultativos.
- Elevar as propostas para o ingreso e ascenso por concurso no Corpo Facultativo de Arquiveiros, Bibliotecarios e Arqueólogos.
- Propoñer os medios para o aumento das coleccións dos Arquivos, Bibliotecas e Museos.
- Informar nos expedientes gobernativos instruídos para a suspensión ou separación dos empregados do ramo, así como nos de traslado destes dun establecemento a outro, ou dunha a outra sección.
- Examinar as memorias e os estados que os xefes dos establecementos deben remitir periodicamente á Dirección, redactando con presenza deles o Anuario correspondente, no que han de constar os servizos proporcionados polo Corpo Facultativo de Arquiveiros, Bibliotecarios e Arqueólogos nos establecementos que están ao seu cargo.
Por Decreto do Ministerio de Instrución Pública do 30 de decembro de 1932, créase un Consello Asesor da Xunta Facultativa de Arquivos, Bibliotecas e Museos. O devandito Consello actuará como organismo complementario desta e como instrumento principalmente destinado a fomentar e desenvolver as actividades do Corpo Facultativo de Arquiveiros, Bibliotecarios e Arqueólogos no seu aspecto técnico e científico.
Trátase, polo tanto, dun fondo documental de extraordinaria importancia para o coñecemento da historia dos Arquivos, Bibliotecas e Museos españois durante case un século. A razón de que se conserve no Arquivo da Biblioteca Nacional é que o director desta, como xefe do Corpo Facultativo de Arquiveiros, Bibliotecarios e Arqueólogos era, á vez, o encargado de presidir as súas sesións de traballo, que tiñan lugar na súa sede, arquivándose nela a documentación xerada pola Xunta.
Poucos días despois de producirse a sublevación militar que deu orixe á Guerra Civil, o 5 de agosto de 1936 un Decreto do Ministerio de Instrución Pública e Belas Artes dispón o cesamento nas súas funcións da Xunta Facultativa de Arquivos, Bibliotecas e Museos, e do seu Consello Asesor, e nomea para substituír a extinguida Xunta unha Comisión Xestora do Corpo Facultativo de Arquivos, Bibliotecas e Museos. Grazas a este Decreto, a Comisión Xestora convértese na herdeira das funcións que ata ese momento viña desempeñando a Xunta Facultativa. Uns meses máis tarde, o 16 de febreiro de 1937, créase o Consello Central de Arquivos, Bibliotecas e Tesouro Artístico, encargado de coordinar o labor destes establecementos e os servizos relacionados coa protección e fomento do patrimonio artístico, documental e bibliográfico. Curiosamente, uns días antes, o 12 de febreiro, a Dirección Xeral de Belas Artes nomea unha Comisión Delegada, integrada por cinco funcionarios, en representación do citado Consello Central, que asume as funcións desempeñadas ata ese momento pola Comisión Xestora. As actividades desenvolvidas por todos estes organismos creados durante a Guerra Civil quedaron reflectidas na súa documentación, que se conserva neste fondo documental.
CADRO DE CLASIFICACIÓN
O fondo documental da Xunta Facultativa de Arquivos, Bibliotecas e Museos ocupa ao redor de 50 metros lineais. Este fondo está en proceso de organización e descrición. A continuación, preséntase un cadro de clasificación provisional que pode axudar ao lector a facerse unha idea da organización e natureza da súa documentación:
1. Xunta Facultativa de Arquivos, Bibliotecas e Museos (1858-1936)
• Actas (1857-1936)
• Rexistro de entrada (1858-1936)
• Rexistro de saída (1933-1936)
• Correspondencia do secretario
• Ditames
• Asuntos
• Memorias anuais de establecementos
• Partes trimestrais de traballo de establecementos
• Partes de asistencia de establecementos
• Dereitos acumulados por certificacións
• Concursos de traslados, Expedientes de
• Provisión de prazas por opositores, Expedientes de
• Oposicións, Expedientes de
• Escalas
• Modelos
• Regulamentos
• Contas
2. Consello Asesor da Xunta Facultativa de Arquivos, Bibliotecas e Museos (1933-1936)
• Actas (1933-1936)
• Rexistro de entrada (1933-1936)
• Rexistro de saída (1933-1936)
• Correspondencia
3. Comisión Xestora do Corpo Facultativo de Arquivos, Bibliotecas e Museos (1936-1937)
• Actas (1936)
• Rexistro de entrada (1936-1937)
• Rexistro de saída (1936-1937)
• Correspondencia
4. Comisión Delegada do Consello Central de Arquivos, Bibliotecas e Tesouro Artístico (1936-1937)
• Rexistro de entrada (1936-1937)
• Rexistro de saída (1936-1937)
• Correspondencia